Deel 3 Veldwerk in moeilijke omstandigheden: Met beide benen op de grond blijven staan
Ook al richtten we ons op digitale dataverzameling, veldwerk met beide benen op de grond bleef een mogelijkheid – mits we bereid waren ons onderzoeksontwerp aan te passen. Dit betekende niet dat we onze oorspronkelijke plannen moesten loslaten, maar juist dat we ze moesten uitbreiden, met een vergelijkende dimensie die ons begrip verrijkte in plaats van het te beperken.
Weer het veld in, kleine stapjes
Terwijl we ons in onze hotelkamer onze strategieën bijstelden, moesten we ook aan de slag met onze audiovisuele vaardigheden. Onze etnografische filmmaker gaf ons een vriendelijk—en letterlijk—duwtje het hotel uit, het veld in, om visueel verslag te doen van de kernvragen in ons onderzoek. Voor mij betekende dat het verkennen van overlijdens- en begrafenispraktijken onder migranten. Ik begon klein, met een bezoek aan een begraafplaats in de buurt om wat eerste indrukken op te doen.
Van daaruit groeide mijn onderzoek uit tot een diepgaande verkenning van hoe zowel moslim- als orthodox-christelijke minderheden in Nederland omgaan met verlies en afscheid.
En nu Marokko: Meer dan klaar voor het veldwerk
Dit vergelijkende perspectief opende niet alleen nieuwe analytische invalshoeken, maar bleek ook van onschatbare waarde bij de voorbereiding op de volgende fase van het onderzoek in Marokko. Het hielp ons onze vragen aan te scherpen, te anticiperen op lokale dynamieken en het veld met een meer gegronde en flexibele houding te benaderen. De verandering bracht me op plekken waar ik nooit had gedacht te komen, en gaf me inzichten die ik van tevoren niet had kunnen bedenken. We hebben zoveel geleerd in het proces. Echt waar, de schoonheid van onderzoek wanneer het je weet te verrassen!