Verkeerd geïnterpreteerd?
Onderzoekers interpreteren de ervaringen van respondenten en presenteren deze vanuit hun eigen perspectief. Respondenten zijn het niet altijd eens met de manier waarop ze worden gerepresenteerd. Hoe ga je hiermee om?
“Waarom ik onherkenbaar in beeld wil”
Khadija en Mansur zijn geïnteresseerd in deelname aan dit audiovisuele onderzoeksproject, maar alleen als hun gezichten niet op camera te zien zijn. Ze blijven liever anoniem en willen niet herkend worden door bekenden en vreemden. Ze realiseren zich dat de overheid hen misschien in de gaten houdt, maar het zijn vooral de maatschappelijke oordelen over hun gemengde huwelijk wat hen angst aanjagen. Mijn verwachting was juist dat de autoriteiten de grootste zorg zouden zijn.
Interpretaties
In kwalitatief onderzoek bestuderen onderzoekers hoe mensen de werkelijkheid construeren. Onderzoek wordt gedaan naar hoe men de wereld om zich heen begrijpt en zichzelf. Als onderzoeker in dit project probeer ik deze subjectieve interpretaties van respondenten te begrijpen en plaatsen in een sociaaljuridische context.
Het komt wel eens voor dat onderzoekers ervaringen van respondenten beschrijven waarin de betrokkenen zich niet kunnen verenigen. Zo vroeg een respondent wel eens na het lezen van een interview samenvatting of ik een fragment wilde aanpassen of schrappen want dat was niet wat ze gezegd had. Of soms werd gedurende een vervolg interview duidelijk dat ik een respondent totaal ‘verkeerd’ had begrepen nadat ik benoemde wat ik had meegenomen uit het vorige interview.
Foto gemaakt door Judith van Uden tijdens een online gesprek.
Betrokkenheid
Dit benadrukt de noodzaak van voortdurende reflexiviteit en het erkennen dat onderzoekers nooit neutrale doorgevers zijn van verhalen, maar altijd zelf ook betekenis produceren. Daarom vind ik het niet slechts een ethische wederdienst, maar methodologisch noodzakelijk om bevindingen te delen met respondenten. Voor deze blog heb ik dan ook beide echtparen actief betrokken in het proces: zij hebben de gelegenheid gehad om de video’s na te kijken, feedback te geven, en aan te geven of zij zich herkennen in de wijze waarop zij zijn weergegeven. Dit is niet slechts een check bij de respondent maar ook een poging om de machtsverhoudingen binnen academisch onderzoek te minimaliseren.