Deel 1 Veldwerk in moeilijke omstandigheden: Geen toegang tot het veld
Een paar maanden voordat we ons veldwerk in Marokko zouden beginnen, brak de COVID-19-pandemie uit. Uitstel was onvermijdelijk. Ook afstel? Of nieuwe kansen?
Spoken uit het verleden
Onderzoeksopzetten verlopen zelden precies zoals gepland. Ik had dit al eerder meegemaakt: een jaar van voorbereiding op veldwerk in Egypte ging verloren nadat de president van Egypte in juli 2013 werd afgezet en mijn universiteit een reisverbod uitvaardigde. Voorbereiding op veldwerk is al veeleisend genoeg als je alleen bent. Maar het plan om een heel gezin, inclusief jonge kinderen, te verhuizen, voegt een heel ander niveau van complexiteit en stress toe. En nu was veldwerk weer buiten bereik - niet alleen voor mij, maar dit keer ook voor twee onderzoekers aan het begin van hun carrière die afhankelijk waren van deze kans. Alsof dat nog niet genoeg was, had ik de geldschieter ook nog eens beloofd dat we audiovisuele output zouden leveren - een uitdaging onder normale omstandigheden, en bijna onmogelijk zonder toegang tot het veld. De last van de verantwoordelijkheid, die al zwaar was, werd nog groter.
Voorbereiden op wat je niet kunt voorzien: Naar meer veerkracht in onderzoek
De vorige keer kon ik met mijn gezin naar Marokko verhuizen. Deze keer zat de hele wereld echter in lockdown en was er geen mogelijkheid om zomaar ergens anders heen te verhuizen. Maar toen realiseerde ik me, lockdown of niet, dat de MENA-regio altijd al gekenmerkt is door politieke onvoorspelbaarheid en daarmee ook toegang tot het veld, zoals ik maar al te goed wist. Gezien deze realiteit versterkte de pandemie alleen maar de noodzaak om onze aanpak te heroverwegen, niet alleen voor nu, maar ook om veerkrachtigere onderzoeksstrategieën voor de toekomst te ontwikkelen. Daarom voelde ik, ondanks alle complexiteit, dat er een echte kans op ons wachtte – een kans om iets nieuws te proberen in een tijd waarin regels en grenzen toch al werden herschreven. Dus waarom zouden we die van ons niet herschrijven?
Maar waar te beginnen?
De hotelkamer als denkruimte
We belandden in een vrijwel leeg hotel in Leiden, dat, omdat er geen gasten meer waren, zijn kamers begon aan te bieden als werkplekken die je voor een ochtend of middag kon boeken. We boekten meteen vier dagen. Op een veilige afstand van 1,5 meter kwam het team bijeen om te bespreken hoe we onze methoden konden aanpassen en een manier konden vinden om de beloofde audiovisuele output te leveren. Een etnografische filmmaker sloot zich online bij ons aan, wat een frisse blik aan de mix toevoegde. Uit die ongewone setting kwamen twee ideeën naar voren. Nieuwsgierig? Volg de links om de andere twee delen van deze serie te lezen.
