Echt waar, administratie kost zoveel tijd!
Natuurlijk wist ik het: administratie kost tijd. Tijd om te plannen, tijd om achter mensen aan te zitten, tijd om dingen die bijna goed waren opnieuw te doen. Elk deelproject heeft zijn eigen tijdlijn, en al die dingen beheren? Dat is een fulltime baan naast het onderzoek zelf. Als je er geen rekening mee houdt in je planning gaat de tijd snel voorbij.
Een miljoen stappen
Dit was geen project vanuit de luie stoel – het was niet zomaar een kwestie van in een bibliotheek zitten en bronnen verzamelen. We werkten met echte mensen, vaak in kwetsbare situaties: mensen met een irreguliere administratieve status, mensen die net een dierbare hadden verloren of die geweld hadden meegemaakt.
Dat betekent dat je onderzoek langs de commissie ethiek en data moet. En dat je DMP’s (datamanagementplannen) en DPIA’s (Data Protection Impact Assessments) moet invullen, formulieren voor geïnformeerde toestemming moet aanleveren – in drie talen! – én ook de vragenlijsten, wederom in drie talen. Bovendien moet je aparte toestemming krijgen om veldwerk in Marokko te mogen doen.
Dit proces is afhankelijk van veel mensen. Sommigen reageren snel, anderen helemaal niet. Je schrijft herinneringen, belt (de beller is sneller) en je houdt nauwgezet bij wie je contactpersonen zijn, alleen maar om een stap verder te komen in je onderzoek.
En dat is alleen nog maar de zakelijke kant...
Wat betreft de persoonlijke kant: je moet onderdak vinden in Marokko, soms je huis thuis opgeven, en als je je onkosten vergoed wilt krijgen, moet je alle bonnetjes bewaren. Dat is te doen in Nederland, maar in Marokko? Niet altijd even makkelijk. Aan jou om een manier te vinden. En dan heb ik het nog niet eens over de drie keren dat ik mijn hele gezin telkens voor een jaar verhuisde — eerst naar Engeland, daarna naar Egypte (een verhuizing die uiteindelijk niet gelukt is), en tenslotte naar Marokko. Dit keer heb ik mezelf de hoofdpijn bespaard en gekozen voor kortere reizen naar Marokko. Eerlijk gezegd kon ik het gewoon niet aan om dat hele proces opnieuw te beginnen.
Dan begint het echte veldwerk
Het voorgaande? Dat was nog maar de fase vóór het veldwerk.
Omdat we aanvankelijk op afstand werkten, huurden we veldwerkcoördinatoren in. Dat betekende dat we zelf arbeidsovereenkomsten moesten opstellen en door het systeem moesten loodsen – wederom in verschillende talen. En er vervolgens voor moesten zorgen dat die coördinatoren ook hun uitgaven bijhielden en bonnetjes verzamelden. Nogmaals… niet altijd even makkelijk.
Je gegevens veilig opslaan
Zodra je begint met het verzamelen van gegevens, komt er een hele nieuwe beheerlaag bij. Werken met kwetsbare groepen en gevoelige gegevens betekent dat alles veilig moet worden opgeslagen. Veracrypt werkte een tijdje goed. Maar als je audiovisuele bestanden groot worden, kunnen de containers ze niet altijd aan. En in Marokko werkte het programma niet altijd even soepel. Grote bestanden naar de server in Leiden sturen? Ook een uitdaging. Ook hier geldt: aan jou om een manier te vinden.
Het einde?
Ik heb alleen al een pagina over de administratie ingevuld en ik ben nog lang niet klaar. Maar er is één ding dat ik mezelf steeds voorhoud: we hoefden geen visum aan te vragen, en zelfs als dat wel nodig was geweest, was er geen echte bezorgdheid dat ze zouden worden geweigerd – in tegenstelling tot sommige, maar zeker niet alle, respondenten. Wil je daar meer over weten, De Resultaten staat vol met blogs hierover.