Deel 1 De subjectieve aard van labels: Migrant of expat?
In onderzoek creëren we vaak categorieën voor analytische doeleinden, ook al weten we dat ze nooit vastliggen en vaak overlappen. Soms beginnen de categorieën die we construeren een eigen leven te leiden. Ze beginnen echt, rigide en onbetwistbaar aan te voelen, en dat is waar het problematisch kan worden.
Migrant of expat?
De literatuur over migratie naar en binnen Marokko richt zich overwegend op Sub-Sahara Afrikanen, ondanks het feit dat de grootste groepen geregistreerde migranten in Marokko Fransen zijn – maar dat is een ander verhaal. Wat me opvalt, is dat Sub-Sahara Afrikanen bijna nooit 'expats' worden genoemd, ook al komen velen naar Marokko om te studeren of een formele baan te vinden. Het lezen van 'Hidden' Expatriates: International Mobility in the United Arab Emirates as a Challenge to Current Understanding of Expatriation' van Haak-Saheem en Brewster (2017) heeft deze aannames echt ter discussie gesteld. Beide auteurs stellen de conventionele opvattingen over wie als migrant geldt en wie als expat mag worden beschouwd, ter discussie. Ik vond het artikel echt verfrissend en deelde het meteen met het team.
Een heldere blik op labels op een bevroren middag
De categorieën migrant en expat zijn niet neutraal; ze weerspiegelen diepere ideeën over hoe mobiliteit wordt gezien en gewaardeerd, gebaseerd op hardnekkige opvattingen over status, maatschappelijke bijdrage en herkomst. Het woord "expat" impliceert vaak iemand die vaardigheden, kapitaal of prestige met zich meebrengt, terwijl het woord 'migrant' te vaak wordt gebruikt om iemand in nood of zelfs een last te suggereren. Maar hierbij wordt grotendeels voorbijgegaan aan het feit dat veel mensen internationale grenzen oversteken om laagbetaalde banen aan te nemen – waarbij ze ook belasting afdragen.
Destijds was ik bezig met online veldwerk – nog steeds achter een scherm vanwege de pandemie. Het was een van de koudste winters in jaren geweest; de kanalen waren dichtgevroren en het hele land leek te schaatsen. Ik besloot naar buiten te gaan en twee vliegen in één klap te slaan: nadenken over hoe de inzichten uit het artikel ons eigen onderzoek zouden kunnen beïnvloeden (zie hier voor meer), en genieten van de zeldzame vreugde die wandeling op een bevroren, zonnige wintermiddag brengt.
